Decyzja o zakończeniu działalności gospodarczej jest zawsze trudna, zwłaszcza gdy przedsiębiorstwo znajduje się w poważnym kryzysie finansowym. W praktyce osoby prowadzące biznes, które nie są w stanie regulować swoich zobowiązań, stają przed istotnym wyborem: zdecydować się na upadłość likwidacyjną czy postawić na upadłość układową? Choć oba rozwiązania są przewidziane przez prawo upadłościowe, to ich cele oraz skutki prawne są zupełnie różne. Dlatego warto wiedzieć, w jakich okolicznościach korzystniejsze może okazać się wdrożenie postępowania układowego, a kiedy jedynym sensownym rozwiązaniem będzie likwidacja majątku.
Czym różni się upadłość układowa od likwidacyjnej?
Upadłość likwidacyjna to tradycyjne postępowanie, którego głównym celem jest sprzedaż majątku dłużnika i maksymalne zaspokojenie wierzycieli. W momencie ogłoszenia takiej upadłości kontrolę nad majątkiem przejmuje syndyk, a przedsiębiorca traci możliwość zarządzania firmą.
Z kolei upadłość układowa opiera się na idei porozumienia z wierzycielami – tak zwanego układu – który umożliwia dalsze prowadzenie działalności. W ramach tego procesu przedsiębiorca otrzymuje czas i szansę na stworzenie planu spłaty zobowiązań. Może to obejmować m.in. rozłożenie długów na raty, częściowe ich umorzenie, a nawet konwersję wierzytelności na udziały w firmie.
Najważniejsze różnice między upadłością układową a likwidacyjną
Postępowanie układowe ma na celu ocalenie przedsiębiorstwa i zapewnienie jego dalszego funkcjonowania, podczas gdy likwidacyjne zmierza do zakończenia działalności poprzez wyprzedaż majątku. W upadłości układowej przedsiębiorca najczęściej zachowuje przynajmniej częściową kontrolę nad spółką, podczas gdy w likwidacyjnej przekazuje zarząd syndykowi. Zakończenie postępowania układowego następuje przez zawarcie porozumienia z wierzycielami, natomiast w przypadku likwidacji – poprzez sprzedaż majątku i wykreślenie spółki z rejestru. Różnice odczuwają również pracownicy i kontrahenci – w przypadku układu istnieje szansa na kontynuowanie współpracy, natomiast przy likwidacji następuje rozwiązanie umów i zakończenie zatrudnienia.
W jakich sytuacjach lepiej postawić na upadłość układową?
Warto rozważyć tę formę postępowania, gdy firma nadal generuje przychody. Mimo zadłużenia, jeśli istnieją stabilne źródła dochodu, można realnie myśleć o odbudowie płynności finansowej. Układ z wierzycielami daje wtedy przestrzeń do działania i kontynuowania działalności.
Upadłość układowa ma również sens, jeśli wierzyciele są skłonni do rozmów i kompromisu. Dobre relacje z kontrahentami znacznie ułatwiają osiągnięcie porozumienia – wierzyciele często wolą odzyskać część należności w ratach, niż nie otrzymać nic w wyniku likwidacji.
Jeśli firma opiera swoją wartość głównie na unikalnym know-how, zespołach specjalistów, kontraktach czy rozpoznawalnej marce – a nie na fizycznym majątku – układ może uratować te kluczowe zasoby przed rozpadem i pozwolić na dalszą działalność.
Wreszcie, warto rozważyć postępowanie układowe, gdy istnieje realna perspektywa poprawy sytuacji. Jeśli kryzys był przejściowy – np. spowodowany pandemią, chwilową utratą klienta czy wzrostem kosztów – a warunki rynkowe zaczynają się stabilizować, walka o przyszłość firmy może przynieść wymierne efekty.
Kiedy upadłość likwidacyjna będzie konieczna?
Niestety, nie każdą działalność da się uratować. Likwidacja będzie nieunikniona, gdy firma nie dysponuje żadnymi zasobami umożliwiającymi dalsze funkcjonowanie. Podobnie, jeśli nie ma szansy na zawarcie układu z wierzycielami albo gdy przedsiębiorca nie planuje kontynuacji działalności, likwidacja staje się jedyną opcją. Również wtedy, gdy majątek firmy jest na tyle mały, że nie pozwala zaspokoić wierzycieli choćby w minimalnym stopniu w ramach układu, bardziej zasadne będzie przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego.
Restrukturyzacja czy likwidacja – co wybrać?
Przed podjęciem decyzji warto dogłębnie przeanalizować kondycję finansową spółki i realistycznie ocenić szanse na porozumienie z wierzycielami. Coraz więcej firm decyduje się na restrukturyzację lub upadłość układową, traktując je jako sposób na uniknięcie ostatecznego końca działalności.
Należy pamiętać, że sam fakt niewypłacalności nie przesądza jeszcze o likwidacji – to tylko formalna przesłanka do wszczęcia postępowania. Przy odpowiednim wsparciu prawnym i finansowym możliwe jest zaplanowanie procesu restrukturyzacyjnego tak, aby firma mogła nie tylko przetrwać, ale i odzyskać zdolność do rozwoju.
Podsumowanie
Upadłość układowa to rozwiązanie, które warto rozważyć zawsze, gdy istnieje choćby minimalna szansa na odbudowę działalności i spłatę zobowiązań w określonym czasie. W przeciwieństwie do upadłości likwidacyjnej nie prowadzi ona automatycznie do zakończenia bytu prawnego firmy.
Jeśli Twoje przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji finansowej – nie czekaj na moment, kiedy jedynym wyjściem będzie likwidacja. Skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Wspólnie możecie znaleźć najlepsze rozwiązanie i stworzyć plan działania, który pomoże wyjść z kryzysu na własnych warunkach.
Artykuł Kiedy warto skorzystać z upadłości układowej zamiast likwidacyjnej? pochodzi z serwisu Kancelaria Poznań.