Treść art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który reguluje kwestię powrotu do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa po orzeczeniu rozwodu, był już przedmiotem jednego z artykułów na naszym blogu. Zatem w ramach przypomnienia: rozwiedziony małżonek, który w wyniku zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska. Jest to prawo, a nie obowiązek – małżonek samodzielnie decyduje, czy chce powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem, czy też zatrzymać nazwisko nabyte w małżeństwie.
Skoro przypomnieliśmy sobie to, o czym pisaliśmy, już jakiś czas temu na łamach naszego bloga, spróbujmy odpowiedzieć na pytanie czy przepis ten daje podstawę prawną byłemu małżonkowi do żądania od swojej byłej żony lub męża zmiany nazwiska?
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1978 r. (IV CZ 11/78) potwierdza literalne brzmienie przepisu oraz wprost wskazuje, iż niniejszy artykuł nie daje takiej możliwości żadnemu z małżonków. SN jednoznacznie stwierdził, że były mąż nie może domagać się odebrania byłej żonie prawa do nazwiska nabytego w wyniku małżeństwa, ponieważ Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje takiej możliwości.
W wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 sierpnia 2019 r. (V ACa 147/18) poruszono kwestię związku między zachowaniem nazwiska po rozwodzie a naruszeniem dóbr osobistych. W tej sprawie były mąż domagał się, aby jego była żona zmieniła nazwisko nabyte w wyniku małżeństwa. Powód argumentował, że noszenie przez byłą żonę jego nazwiska narusza jego dobre imię i godność.
Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo, uznając, że powód nie wykazał żadnych okoliczności, które mogłyby wskazywać na naruszenie jego dóbr osobistych. Sąd Apelacyjny podtrzymał to stanowisko, wskazując, że:
Nazwisko stanowi dobro osobiste zarówno byłego męża, jak i byłej żony.
W momencie zawarcia małżeństwa oboje małżonkowie uzyskują równe prawa do noszenia wspólnego nazwiska. Nawet po rozwodzie pozostaje to ich osobistym prawem, a zmiana nazwiska może nastąpić wyłącznie na podstawie dobrowolnej decyzji.
Art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie przewiduje możliwości żądania zmiany nazwiska przez drugą stronę.
Sąd podkreślił, że rozwód kończy więzy rodzinne między małżonkami, ale nie zmienia ich praw osobistych do nazwiska.
Brak podstaw do naruszenia dóbr osobistych.
W analizowanej sprawie powód nie wykazał, że noszenie przez byłą żonę jego nazwiska wpływa negatywnie na jego wizerunek czy renomę. W ocenie sądu, noszenie wspólnego nazwiska nie miało bezpośredniego związku z jakimkolwiek naruszeniem dóbr osobistych powoda..
Sąd Apelacyjny w Katowicach potwierdził, że żądanie zmiany nazwiska przez byłego męża jest bezpodstawne, ponieważ brak jest przepisów, które dawałyby taką możliwość. Orzeczenie to podkreśla, że prawo do nazwiska po rozwodzie wynika z autonomii małżonka i nie może być przedmiotem nacisku ze strony drugiej osoby.
Stan prawny: listopad 2024 r.
Fot. unsplash.com
The post Czy były mąż może żądać odebrania byłej żonie prawa do nazwiska nabytego podczas małżeństwa? appeared first on Wszystko o rozwodzie.