Statystyki są nieubłagane — w ostatnich latach wysokość tzw. długu alimentacyjnego w Polsce cały czas rośnie. Zgodnie z danymi podanymi przez pracowników Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, wysokość nieopłaconych alimentów w marcu 2023 r. wyniosła historyczne 14,3 mld zł, zaś średni dług wynosi 39,4 tys. zł. Na taki stan rzeczy składa się wiele czynników. Pomijając już pewne przyzwolenie społeczne na takie działanie (jak podaje Zakład Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce ponad 27,8% polaków usprawiedliwia niepłacenie alimentów o czasie), nieuczciwi rodzice wykorzystują uwarunkowania geopolityczne (np. „otwarte granice” Unii Europejskiej) do “zaszycia się pod ziemię”. W wielu przypadkach takie zachowanie może być źródłem tragedii dla pozostawionych w kraju byłych partnerów i ich dzieci. Jednakże czy zawsze tak musi być? Czy źródłem alimentów może być tylko rodzice? Czy np. można pociągnąć do partycypacji w finansowaniu życia swojego potomka np. jego dziadków?
Czy można uzyskać alimenty na dziecko od jego dziadków?
Odpowiadając pokrótce na powyższe pytanie, nie ma żadnych przeszkód, by uzyskać alimenty na rzecz dziecka od dziadków dziecka. Jak wynika z treści Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony tylko do relacji dziecko — rodzic. Wynika to wprost z treścią art. 128 KRiO:
Art. 128. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Przepis wskazuję wprost, iż obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Czyli można założyć, iż do partycypacji alimentacyjnej można byłoby pociągnąć nawet pradziadków dziecka. Jednakże zasadą jest, iż to rodzice zobowiązani są do utrzymania dziecka. Dlatego też prawo trochę surowiej podchodzi do możliwości nałożenia takiego obowiązku na dziadków. Wymogiem bowiem jest, aby dziecko znajdowało się w tzw. niedostatku. Taki stan rzeczy wynika wprost z art. 129 KRiO:
Art. 129. § 1. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.
§ 2. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.
Powództwo alimentacyjne wobec dziadków
Mając na względzie powyższe przepisy, należy wskazać, iż aby zobligować dziadków do płacenia alimentów na rzecz dziecka, należy wobec nich złożyć odpowiednie powództwo. W takim przypadku obligatoryjnym jest wskazanie w treści pozwu, iż nie jest możliwym uzyskanie alimentów od konkretnego rodzica. „Niezbędne jest wykazanie, że nie ma możliwości uzyskiwania alimentów od rodzica dziecka: trzeba wskazać, jaka jest tego przyczyna, oraz przedstawić dowody na jej potwierdzenie. W praktyce sprowadza się to z reguły do okazania tzw. tytułu wykonawczego, czyli orzeczenia alimentów przeciwko rodzicowi dziecka, a także wykazania faktu bezskutecznej egzekucji (np. za pomocą postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskutecznej egzekucji bądź zaświadczenia komornika o bezskutecznej egzekucji).” J. Hetman-Krajewska, Komentarz [w:] Alimenty. Wzory pism z komentarzem, Warszawa 2021.
Czym są alimenty uzupełniające ?
Jak zostało zasygnalizowane w tytule niniejszego artykułu, alimenty od dziadków w ramach doktryny prawniczej nazywane są alimentami uzupełniającymi. Ich nazwa wynika z prostego faktu — co do zasady to rodzice powinni łożyć na wychowanie dziecka. Bardzo rzadko występuje sytuacja, iż od samego początku wiemy, że dany rodzic nie będzie w stanie przekazywać środków na wychowanie dziecka. Taka sytuacja zazwyczaj ma miejsce, kiedy to jedno z rodziców jest ciężko chore lub jest nastolatkiem (i to też tylko w jakichś konkretnych warunkach). „Sąd będzie badał, z jakiej przyczyny nie można wyegzekwować należności od rodzica dziecka. Takimi przyczynami najczęściej są: wyjazd rodzica za granicę, ewentualnie inna przyczyna jego „zapadnięcia się pod ziemię”, choroba uniemożliwiająca zarobkowanie, pobyt w więzieniu, młody wiek połączony z realizacją obowiązku szkolnego. Sąd jest wyczulony na sytuacje, gdy wystąpienie o alimenty przeciwko dziadkom dziecka jest odwetem drugiego rodzica na tych osobach, czyli aktualnych bądź byłych teściach. Alimenty od dziadków są traktowane przez sądy jako uzupełniające – z reguły zasądzane są w wysokości mniejszej niż świadczenie, do którego zobowiązany jest rodzic. Ponadto przysługują dopiero wtedy, gdy dziecko znajduje się w niedostatku – w tym przypadku nie działa zasada równej stopy życiowej (art. 133 § 2 k.r.o.).” J. Hetman-Krajewska, Komentarz [w:] Alimenty. Wzory pism z komentarzem, Warszawa 2021.
Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do kontaktu!
Zdjęcie: unsplash.com
The post Czy można ubiegać się o alimenty na rzecz dziecka od jego dziadków? – czyli o alimentach uzupełniających słów kilka. appeared first on Wszystko o rozwodzie.