Upadłość konsumencka to po spełnieniu kilku warunków rozwiązanie dla osób, które nie są w stanie realizować swoich zobowiązań finansowych, a chcą pozbyć się długów. Czy brak majątku to przeszkoda, by ogłosić upadłość konsumencką? Jak długo trwa takie postępowanie?
Warunki upadłości konsumenckiej
O upadłość konsumencką mogą starać się osoby fizyczne, nieprowadzące na moment składania wniosku działalności gospodarczej, a które stały się niewypłacalne. Oznacza to, że przez co najmniej trzy miesiące nie były w stanie wykonywać swoich zobowiązań finansowych – choćby ze swojej winy. Nie mogły one także ogłosić upadłości konsumenckiej w ciągu ostatnich 10 lat.
Przebieg postępowania upadłościowego
Postępowanie upadłościowe inicjuje złożenie wniosku. Musi on zawierać informacje oraz dokumenty m. in. na temat majątku i zobowiązań dłużnika, źródeł dochodu, przyczyn popadnięcia w niewypłacalność. Rozpoznanie wniosku przez sąd trwa od kilku do kilkunastu miesięcy. Ten etap kończy się postanowieniem o ogłoszeniu upadłości.
Wtedy rozpoczyna się kolejny etap, czyli właściwe postępowanie upadłościowe. Syndyk wyznaczony przez sąd zbiera informacje o majątku i dochodach dłużnika, jego wierzycielach, zawiadamia także znanych wierzycieli oraz komorników prowadzących postępowania egzekucyjne wobec dłużnika. To o tyle istotne elementy, że nieznani wierzyciele mają 30 dni od ujawnienia informacji o upadłości konsumenckiej w Krajowym Rejestrze Zadłużonych na zgłoszenie swoich wierzytelności. Egzekucje komornicze na czas postępowania upadłościowego ulegają natomiast zawieszeniu. Modelowo syndyk ma spieniężyć majątek i zająć część dochodów dłużnika (powyżej kwoty wolnej od zajęcia – przy. aut.), aby pokryć jego zobowiązania. Gdy środki te okażą się niewystarczające, sąd na podstawie sprawozdania syndyka dokonuje ustalenia planu spłaty. Wskazuje w nim dokładne terminy i kwoty spłaty wierzycieli. Zwykle taki plan spłaty obejmuje okres 36 miesięcy, a wyjątkowo – do 84 miesięcy, jeśli dłużnik przyczynił się do swojej niewypłacalności umyślnym działaniem lub rażącym niedbalstwem. Po wykonaniu planu spłaty kończy się postępowanie upadłościowe, a upadły osiąga całkowite oddłużenie.
Upadłość bez majątku
A co w sytuacji, gdy dłużnik nie posiada żadnego majątku lub posiada jedynie przedmioty codziennego użytku, których nie zalicza się do masy upadłościowej? Nic nie stoi na przeszkodzie do złożenia wniosku o upadłość. Należy oczywiście bardzo starannie przedstawić i uzasadnić brak majątku, posiadane długi i powody niewypłacalności. To ważne, bo jeśli okaże się, że dłużnik celowo wyzbył się majątku, dla przykładu krótko przed staraniem się o ogłoszenie upadłości dokonując darowizny nieruchomości na inną osobę, darowizna ta będzie bezskuteczna.
Postępowanie upadłościowe generuje oczywiście koszty, takie jak wynagrodzenie syndyka, które co do zasady winien pokryć dłużnik. Jeśli jednak jego sytuacja finansowa na to nie pozwala, tymczasowo pokrycie kosztów postępowania zapewnia Skarb Państwa, włączając je potem do planu spłaty. W wyjątkowych sytuacjach koszty te mogą na stałe pozostać po stronie Skarbu Państwa, co wyjaśnimy w dalszej części artykułu.
Czas upadłości bez majątku
Tak jak wspomnieliśmy, czas od złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości do ogłoszenia upadłości osoby fizycznej to od kilku do nawet kilkunastu miesięcy. Potem swoją pracę rozpoczyna syndyk, który powinien ustalić i wyprzedać majątek dłużnika w okresie sześciu miesięcy. Często zdarza się jednak, że majątek trudno zbyć i tak krótki czas na to nie wystarczy. Później sąd ustala plan spłaty na okres 36 miesięcy. Słowem – to, ile zwykle trwa postępowanie, zależy od wielu czynników, ale można przyjąć, że mowa o kilku latach.
W przypadku upadłości konsumenckiej bez majątku, syndyk działa zdecydowanie szybciej – nie ma bowiem składników majątku do spieniężenia, a więc nie prowadzi czasochłonnej likwidacji majątku. Musi jedynie potwierdzić sytuację finansową dłużnika przedstawioną we wniosku.
Skutki upadłości bez majątku
Postępowanie wobec osób zadłużonych, które nie posiadają majątku, może zakończyć się na trzy sposoby:
ustaleniem planu spłaty – gdy osoba ta nie ma majątku, ale ma dochody
umorzeniem zadłużenia – gdy nie ma majątku, dochodów, ani perspektyw na poprawę tej sytuacji, np. ze względu na stan zdrowia.
warunkowym umorzeniem zadłużenia – gdy nie ma majątku i dochodów, ale istnieją perspektywy na poprawę sytuacji. Wówczas w okresie do pięciu lat na wniosek samego dłużnika lub jego wierzycieli sąd może uchylić postanowienie o umorzeniu zadłużenia i ustalić plan spłaty.
Wszystkie ze wskazanych rozwiązań dotyczą nie tylko samych długów, ale także kosztów postępowania.
Artykuł Ile trwa upadłość konsumencka bez majątku? pochodzi z serwisu Kancelaria Poznań.