Zadaniem ustawodawcy jest konstruowane prawa w taki sposób, aby jak najlepiej odpowiadały faktycznym sytuacjom życiowym. Przykładem realizacji tego zadania przez prawodawcę, są przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego odnoszące się do alimentów, bowiem zawierają przepisy, które pozwalają na dostosowanie tych obowiązków, do zmieniających się warunków życiowych stron tego stosunku.
Art. 138 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego
Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule niniejszego tekstu odnajdziemy w treści art. 138 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego – W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Kiedy można żądać zmiany alimentów?
Zgodnie z art. 138, możliwa jest zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, jeśli nastąpiła zmiana stosunków. Ale co dokładnie oznacza owo pojęcie? „Przepis art. 138 k.r.o. uzasadnia ingerencję sądu w treść orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, jedynie w sytuacji, gdy nastąpiła „zmiana stosunków”. Zmiana stosunków, o których mowa w tym przepisie, najczęściej polega na zmianie zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, tj. okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu” A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2023, art. 138.
Przykładowymi sytuacjami, usprawiedliwiającymi żądanie zmiany orzeczenia dotyczącego alimentów, będą w szczególności:
„1) dziecko, które nie było w stanie utrzymać się samodzielnie, uzyskało możliwość samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb;
2) świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka pełnoletniego jest połączone dla rodziców z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się;
3) osoba, która dotychczas znajdowała się w niedostatku, uzyskała możliwość samodzielnego zaspokajania swoich usprawiedliwionych potrzeb;
4) świadczenia alimentacyjne rodzeństwa są połączone dla nich lub dla ich najbliższej rodziny z nadmiernym uszczerbkiem;
5) żądanie alimentów przez uprawnionego stało się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, z wyjątkiem sytuacji, w której obowiązek alimentacyjny rodziców obciąża ich względem małoletniego dziecka.”A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2023, art. 138.
Uniwersalizm normy prawnej z art. 138 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego
Treść artykułu 138 ma charakter uniwersalny, bowiem uprawnienie z niego płynące można stosować do wszystkich rodzajów stosunków alimentacyjnych. Przy czym nie ma znaczenia, czy obowiązek ten został orzeczony przez sąd, czy powstał wskutek zawarcia umowy alimentacyjnej. „Artykuł 138 k.r.o. znajdzie więc zastosowanie zarówno do obowiązku alimentacyjnego dzieci względem rodziców (i wzajemnie), jak i do obowiązków alimentacyjnych pomiędzy krewnymi, powinowatymi oraz byłymi małżonkami. Celem wystąpienia z powództwem o zmianę orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego jest żądanie podwyższenia alimentów lub ich obniżenia (a nawet uchylenia obowiązku alimentacyjnego). W zależności od tego, która ze stron stosunku alimentacyjnego występuje o zmianę orzeczenia lub umowy, można się domyślać, jaka będzie treść żądania.” A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2021, art. 138.
Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do kontaktu!
Zdjęcie: unsplash.com
The post Czy można obniżyć już raz zasądzone alimenty? appeared first on Wszystko o rozwodzie.