Porozumienie wychowawcze, to jeden z kluczowych instrumentów prawnych, umożliwiających uregulowanie sytuacji prawnej dzieci po rozwodzie rodziców. Mimo faktu, iż treść przepisów nie wskazuje wprost, pełnego zakresu takiego porozumienia, dorobek doktryny, pozwala nam odpowiedzieć na pytanie, co musi zostać w nim uwzględnione.
Istota porozumienia wychowawczego
Zgodnie z art. 58 § 1 KRO, sąd, orzekając rozwód, powinien uwzględnić pisemne porozumienie rodziców dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem, pod warunkiem, że jest ono zgodne z dobrem dziecka.
Jak wynika wprost z treści przepisu, porozumienie wychowawcze swą treścią musi obejmować dwa główne obszary:
Wykonywanie władzy rodzicielskiej – sposób podziału obowiązków i praw między rodzicami.
Kontakty z dzieckiem – harmonogram spotkań, opieki czy wspólnego spędzania czasu.
Jeśli dokument ten nie spełnia wymogu uwzględnienia w nim “dobra dziecka”, sąd powinien odmówić jego uwzględnienia.
Funkcje porozumienia
Jak podkreślają liczni przedstawiciele doktryny, porozumienie powinno spełniać następujące funkcje:
“ułatwiającą stronom uregulowanie sytuacji porozwodowej, zachęcenie do rozważenia sposobów dalszego postępowania dotyczącego wychowania dziecka oraz zastanowienia się nad zakresem swoich praw i obowiązków;
normatywną, zawierającą szczegółowe postanowienia odnośnie do pieczy rodziców nad dzieckiem;
edukacyjną, mającą na celu wyjaśnienie rodzicom ich praw i obowiązków rodzicielskich po rozwodzie;
prewencyjną, której celem jest zapobieganie powstawaniu konfliktów między rodzicami i angażowaniu w te konflikty dziecka” K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2023.
Warunki uwzględnienia porozumienia przez sąd
Jak wynika wprost, z treści przepisu art. 58 KRO, porozumienie powinno zostać zawarte w formie pisemnej. “Wynika z tego wniosek, że sąd ma obowiązek uwzględnić tylko takie porozumienie, które ma formę określoną w ustawie. Jak wobec tego można sądzić, w przypadku, w którym strony nie przedłożyłyby sądowi porozumienia w wymaganej formie, powinien on odroczyć rozprawę i wezwać małżonków do przedłożenia porozumienia na piśmie pod rygorem pominięcia go. Jeżeliby strony tego nie uczyniły, wówczas zastosowanie znajdzie art. 58 § 1a KRO dotyczący postępowania sądu w razie braku omawianego porozumienia”K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2023..
Brak porozumienia a decyzje sądu
W przypadku, gdy rodzice nie przedstawią porozumienia, sąd, zgodnie z art. 58 § 1a KRO, samodzielnie rozstrzyga o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
Znaczenie porozumienia w praktyce
Porozumienie wychowawcze, mimo że wymaga zgody i współpracy rodziców (co w trakcie trwania rozwodu może być trudne do osiągnięcia), w znaczący sposób upraszcza postępowanie rozwodowe i zmniejsza stres związany z procesem sądowym. Rodzice, podejmując wspólne ustalenia, mają szansę uniknąć długotrwałych sporów, które negatywnie wpływają na dzieci.
Stan prawny: grudzień 2024 r.
Fot. unsplash.com
The post Czym jest porozumienie wychowawcze? appeared first on Wszystko o rozwodzie.