Umorzenie długu przez wierzyciela może być dla dłużnika ulgą i szansą na odzyskanie stabilności finansowej. Jednak, oprócz korzyści finansowych, umorzenie długu może również prowadzić do pewnych konsekwencji podatkowych, o których warto wiedzieć. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu i omówimy, jakie konsekwencje podatkowe mogą wystąpić w przypadku zwolenenia z długu przez wierzyciela.
Umorzenie długu – co to takiego?
Umorzenie długu to instytucja uregulowana w art. 508 Kodeksu cywilnego, który mówi, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Z treści przepisu wynika, że zwolnienie z długu dochodzi do skutku jako umowa pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem. Nie może być ono dokonane przez umowę z osobą trzecią ani w umowie na rzecz osoby trzeciej. Oświadczenie wierzyciela musi bowiem zostać przyjęte (zaakceptowane) przez dłużnika. Towarzyszy więc mu także oświadczenie dłużnika o przyjęciu zwolnienia. Przepisy nie stawiają wymagań formalnych dotyczących umowy zwolnienia z długu. Możliwe jest więc zawarcie jej także ustnie, a nawet w sposób dorozumiany (G. Sikorski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2024, art. 508).
Umorzenie długu poza postępowaniami upadłościowymi oraz restrukturyzacyjnymi a podatek dochodowy
W rozumieniu przepisów art. 7 ust. 1 ustawy o CIT, Z art. 7 ust. 1 przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W kontekście umorzenia długu, wspomniany dług można traktować jako wzbogacenie się dłużnika. Kwota umorzonego zobowiązania jest bowiem przychodem do opodatkowania. Dłużnik zatem będzie musiał liczyć się z tym, że za uzyskane przysporzenie majątkowe będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.
Umorzenie długu w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym – skutki dla dłużnika
Jeśli zwolnienie z długu nastąpiło w postępowaniu restrukturyzacyjnym lub upadłościowym, do przychodów nie zalicza się kwoty stanowiącej równowartość umorzonej wierzytelności. Tym samym, umorzenie zobowiązań z uwagi na postępowania upadłościowe i restrukturyzacyjne nie spowoduje konieczności naliczenia i zapłaty podatku dochodowego przez dłużnika.
Umorzenie długu w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym – skutki dla wierzyciela
W rozumieniu art. 23 ust 1 pkt 40) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych pożyczek, jeżeli ich umorzenie nie jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym. Z uwagi na powyższe, jeśli wierzyciel umarza dług w postępowaniu upadłościowym lub restrukturyzacyjnym, to umorzoną wierzytelność może „wrzucić w koszty” swojej działalności gospodarczej.
Czy umorzenie zobowiązania w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest korzystne dla wierzyciela?
Tak. Dzięki umorzeniu w tym postępowaniu, wierzyciel, co do zasady, otrzyma wyższe zaspokojenie należności niż w egzekucji komorniczej lub upadłości czy też możliwość wrzucenia w koszty umorzonych zobowiązań.
Kiedy nie można zwolnić z długu?
Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z polskim ustawodawstwem, wierzyciel nie może zwolnić długu powstałego na podstawie:
prawa pierwokupu,
prawa odkupu,
prawa dożywocia.
Podsumowanie
Umorzenie długu przez wierzyciela może być korzystne dla dłużnika, ale może również prowadzić do konsekwencji podatkowych, których warto być świadomym. Dlatego przed podjęciem decyzji o umorzeniu długu zaleca się skonsultowanie się z doświadczonym w tych kwestiach pełnomocnikiem, który pomoże w zrozumieniu przepisów podatkowych i minimalizacji ewentualnych konsekwencji podatkowych.
Artykuł Umorzenie długu przez wierzyciela a konsekwencje podatkowe pochodzi z serwisu Kancelaria Poznań.